۱۶  فروردین در دنیای علم چه خبر؟

 به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۶ فروردین برابر ۴ آوریل را ورق می‌زنیم.

***

اتوی سنگین خانم پاتس

۴ آوریل ۱۸۷۱ میلادی برابر با ۱۶ فروردین ۱۲۵۰ خورشیدی، مری فلورانس پاتس از آیووا، آمریکا حق اختراع «اتوی سنگین خانم پاتس» (Mrs Potts sad iron) را به ثبت رساند. پاتس از واژه sad که در انگلیسی قدیمی به‌معنای سفت، سخت، متراکم و سنگین است برای توصیف اتوی خودش استفاده کرد. این اختراع درواقع اتویی با دسته‌ای با قابلیت جداشدن است. بنابراین، فرد می‌توانست تعدادی صفحه اتو را به‌طور هم‌زمان روی اجاق یا آتش گرم کند و از هر یک به‌نوبه خود با استفاده از یک دسته واحد استفاده کند و این‌گونه برای سرعت‌بخشیدن به فرایند اتوکشیدن به داشتن هم‌زمان چند اتو نیاز نبود. این اختراع، به‌طور گسترده‌ای در ایالات‌متحده و اروپا با تبلیغاتی که تصویر او را نشان می‌داد تولید و مجوز دریافت کرد. بدنه آهنی توخالی اتو بعدها با مواد عایقی مانند گچ، سیمان و خاک رس پر شد. خانم پاتس در حق اختراع خود ادعا کرد که این ماده عایق گرما را طولانی‌تر نگه می‌دارد تا لباس‌های بیشتری بدون نیاز گرم‌کردن مجدد صفحه آهنی، اتو شوند. سه عدد اتو، یک دسته و یک پایه به‌صورت یک مجموعه واحد فروخته می‌شد.

ویتامین ث

 ۴ آوریل ۱۹۳۲ میلادی برابر با ۱۶ فروردین ۱۳۱۱ خورشیدی، پروفسور چارلز گلن کینگ از دانشگاه پیتسبورگ ویتامین ث را که پیشرفت علمی و پزشکی بسیار مهمی است، پس از پنج سال تلاش استخراج کرد. کینگ و همکارانش با تحقیقات پر زحمت روی استخراج اجزای آب‌لیمو- که به هزاران لیمو نیاز داشت- یک ماده کریستالی جدا کردند و در این ماده بلوری ویتامین ث را شناسایی و سپس آن را سنتز کردند. طی جنگ جهانی دوم، کینگ به‌عنوان رئیس بنیاد تغذیه آمریکا منصوب شد. این بنیاد تحقیقاتی را درباره مشکلات تغذیه‌ای که یک کشور و ارتش در حال جنگ با آن مواجه است، تامین مالی می‌کرد. او تا زمان بازنشستگی از دانشگاه کلمبیا در سال ۱۹۶۴ به کار نوآورانه خود با ویتامین ث ادامه داد. کینگ هم‌زمان با آلبرت زِنِت-جورجی اما مستقل از او ویتامین ث را کشف کرد و از این‌رو، بسیاری معتقدند که او برای کشف این ویتامین مستحق اعتبار برابر با زنت-جورجی است.

شاتل فضایی چلنجر

۴ آوریل ۱۹۸۳ میلادی برابر با ۱۶ فروردین ۱۳۶۲ خورشیدی، شاتل فضایی چلنجر در اولین سفرش به مدار زمین رفت. نام این فضاپیما برگرفته از کشتی تحقیقاتی نیروی دریایی بریتانیا HMS Challenger بود که در دهه ۱۸۷۰ در اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام حرکت می‌کرد. با این پرواز، چلنجر به فضاپیماهای قابل‌استفاده مجدد دارای بال ناسا در برنامه شاتل‌ها پیوست و ۹ ماموریت موفق انجام داد. اما در ۱۸ ژانویه ۱۹۸۶ طی دهمین پرتاب، چلنجر همراه با هفت خدمه‌اش ۷۳ ثانیه پس‌از پرتاب در اثر خرابی موشک بوستر منفجر شد.

جان هالینگز جکسون

۴ آوریل ۱۸۳۵ میلادی برابر با ۱۶ فروردین ۱۲۱۴ خورشیدی، جان هالینگز جکسون، متخصص مغز و اعصاب انگلیسی که مطالعاتش درباره صرع، نقایص گفتاری و اختلالات دستگاه عصبی ناشی‌از آسیب به مغز و نخاع، جزو مفیدترین و مستندترین مطالعات در این زمینه است به‌دنیا آمد. او یکی از اولین کسانی بود که بیان کرد حالات ذهنی غیرطبیعی ممکن است ناشی از آسیب ساختاری مغز باشد. مطالعات صرع جکسون، آغازگر توسعه روش‌های امروزی بررسی بالینی ناحیه‌ای ضایعات مغزی و بررسی عملکردهای موضعی مغز بود. تعریف او در سال ۱۸۷۳ از صرع به‌عنوان تخلیه ناگهانی، بیش‌از‌حد و سریعِ سلول‌های مغزی بعدها با روش الکتروانسفالوگرافی و بثبت جریان‌های الکتریکی تولید‌شده در مغز تایید شد.